Reisverslag 2017

Vooraf: weer de grote onzekerheid over de aanvraag voor humanitaire visa. Als je gewoon je visum koopt weet je in elk geval waar je aan toe bent.

Ik reisde samen met mijn oudste kleindochter Miriam, die met eigen ogen wilde zien voor welk doel ik me steeds inspande in Tarasiki en waarvoor zij en haar zus Emma en vriendinnen al een paar keer geld voor bij elkaar gebracht hebben. Miriam reisde vanzelfsprekend op een “gewoon” visum.

 

Donderdag 1 juni

 

Met Miriam naar Minsk. Alles verliep vlot en Vladimir kwam ons al tegemoet toen we door de douane kwamen. Hij heeft mij netjes in Minsk bij Margarita’s flat afgezet en Miriam meegenomen naar Barauljany.

 

Vrijdag en zaterdag 2 en 3 juni

 

Op zaterdag contact gehad met Tamara Streltsjenia. Zij heeft afspraken voor me gemaakt met Internaten 2 en 3 en met het Comité. Dat is heel goed nieuws. Op maandag gaan we er heen.

Vladimir maakt een korte rondrit door de stad, zodat Miriam zich een beetje leert oriënteren en wat van de belangrijkste dingen gezien heeft.

Op zaterdagmiddag met Vladimir bij Luda, onze tolk, op bezoek geweest. Een tikkeltje verlaat verjaardagsfeestje voor haar Emma. Altijd een gelukkig weerzien met Luda en haar gezin.

Margarita heeft “belletjesavond”, de laatste schooldag van de examenleerlingen met een feest: van ’s avonds 6 tot de andere ochtend 6. Gelukkig eindigt het een beetje vroeger voor haar en is ze om 6 uur ’s ochtends al in bed.

 

Zondag 4 juni

 

Op zondag naar de kerk en wat rustig aan gedaan.

 

Maandag 5 juni

 

Op maandag 5 juni, geen Tweede Pinksterdag zoals in Nederland. Op tijd met Tamara naar Internat 3, daarna Oleg Alekseevitsj Sementsjoek en het Comité.

 

  1. Internaat N3.

Anatoli moest er eerst weer inkomen. Alla had ons daar al tactisch voor gewaarschuwd.

Afgelopen najaar hebben de internaten in Minsk (dus niet Tarasiki) zelf al een training georganiseerd in samenwerking met een Zwitsers team van deskundigen. Deze training was van een behoorlijk hoog nivo en sloot heel goed aan bij wat ze van ZZG gewend zijn.

Voor een training van ZZG zou het heel wenselijk zijn dat die toch wat elementairder wordt. Er is door uitbreiding nogal wat nieuw personeel werkzaam, die zo’n training nog niet gehad heeft. Het zou zich moeten concentreren op goed contact met dementerenden en met bedlegerigen. Het gaat niet alleen om moeilijk bereikbare bewoners; ook om mensen met fysieke klachten. Emotioneel contact met hen is zeer belangrijk en op dat punt is nog veel te bereiken.

Het zou natuurlijk ook kunnen dat er trainingen kwamen op twee nivo’s.

Een training niet in september, de maand van de inspecties. Wel in oktober en november. NB: Tamara is tot 10 oktober bezet.

Anatoli vraagt dringend om flashcards met daarop ontspanningsmuziek (“relaxational music”). Ze hebben al flashcards met video’s en muziek om de emoties te beinvloeden, maar ze hebben dringend die andere flashcards nodig. Zelf mogen ze die niet kopen omdat ze niet in Wit-Rusland worden gemaakt: zij mogen uit eigen gelden alleen WR producten aanschaffen.

 

  1. Comité

Oleg Aleksejevitsj was aanwezig, maar Tatiana Aleksandrovna niet: zij was op vakantie.

Het Comité is natuurlijk verantwoordelijk voor internaten in de regio Minsk, niet in de stad Minsk.

Oleg doet meteen de suggestie om in twee groepen te werken: een uit Minsk en een uit de regio. Zo kunnen er meer internaten uit de regio bereikt worden. Dat de samenwerking tussen stad en regio zo doorbroken wordt is niet zo erg. Er zijn meer nivo’s waarop al samengewerkt wordt tussen stad en regio, ook op het werkterrein van de internaten. Op mijn vraag wat hij vindt van een mogelijke betrokkenheid van een of meer opleidingsinstituten antwoordt hij met grote instemming. Hoe eerder mensen een goede aanpak leren hoe beter het is. Het zou goed kunnen dat actieve betrokkenheid van een opleidingsinstituut de keuze voor zo’n opleiding positief gaat beinvloeden! Ik noem hem het bezoek dat ik twee jaar geleden gebracht heb aan het college in Borisov, waar de onderdirekteur niet alleen meteen enthousiast was, maar ook ervaring bleek te hebben met het Europese subsidiesysteem.

Er zijn nu 17 internaten in de regio Minsk. Het zou een goede zaak zijn als die elkaar onderling beter leren kennen en elkaar gaan inspireren. De situatie in de regio is niet te vergelijken met die in de stad. De financiële middelen voor de stad zijn nu eenmaal veel ruimer dan die voor de regio. Een groep met alleen deelnemers uit de regio zou meer gelijkheid geven. Niemand hoeft zich dan de mindere te voelen en een gevoel van gelijkheid geeft meer rust.

 

Later bespreken we dit natuurlijk ook op Tarasiki. Viktor spreekt zich duidelijk uit voor de volgende uitgangspunten:

– samenwerking met internaten uit de regio heeft de de voorkeur boven die met internaten uit de stad, vooral ook wegens gelijke omstandigheden: niemand hoeft zich het kleintje te voelen;

– het nivo van de training liefst elementair;

– akkoord met samenwerking met het college in Borisov.

 

  1. Internaat N2.

Helaas is me de naam van de directeur (vr.) niet genoemd en ben ik vergeten die te vragen.

Een vrij jonge vrouw met energieke uitstraling. Ze vertelde dat ze deze baan nu iets meer dan een jaar heeft. Het eerste jaar is pittig geweest: toen ze kwam zag ze alleen maar gelatenheid, moedeloosheid, bij bewoners en personeel. Daar moest verandering in komen. Ze heeft de eerste tijd vooral besteed aan het verkennen van gebouwen, leefomstandigheden, bewoners en personeel. Ze kwam een opslag tegen met o.a. een duizendtal zakdoeken. Waar zijn die voor? Voor voorraad, was het antwoord. Nee, zei ze, die zijn voor de bewoners. Dus zorg dat iedereen voldoende van die dingen bij de hand heeft. Iedereen moest een eigen kast(je) hebben voor kleding, persoonlijke spullen. De houding en het gedrag van het personeel moest actief zijn, of liever nog pro-actief. De mensen moesten gemotiveerd zijn voor hun werk. Daar heeft ze aan gewerkt; daar heeft ze een jaar voor geknokt. Altijd op de werkvloer zijn. Vragen stellen: bijv. een bewoners heeft geknoeid met het eten. Wat zou je thuis doen met je kind? Verschonen. Nu, dan doe je dat nu met deze bewoners hetzelfde! Aanwezig zijn, ogen en oren open. Er bovenop zitten. Tomeloze inzet. En het is haar gelukt. Als je haar iets vraagt, heeft ze een antwoord. Hoeveel bewoners? Antwoord meteen: 555. Ze hoeft niemand te bellen voor het antwoord, want ze weet het zelf.

Er zijn trainingen geweest, op verschillend nivo, voor allerlei medewerkers. Wat nodig is is een betere uitwisseling van ervaring, bijv. op het gebied van muziektherapie. Er is hier – ook al door een uitbreiding – behoefte aan elementaire training om de omgang met de bewoners te verbeteren. De bewoners genieten redelijk veel vrijheid – onder begeleiding. Wie van toneel houdt gaat regelmatig een keer naar het theater. Mensen moeten niet opgesloten worden als dat niet strikt nodig is. De buitenwereld is ook hun wereld.

Ik heb zo zitten luisteren, dat ik af en toe vergeten ben een vraag te stellen.

Als alle directeuren van internaten zo’n energie hadden! Dat wil niet zeggen dat ze alle problemen op konden lossen, maar er werd wel totaal anders mee omgegaan.

Helaas was er geen tijd meer om een rondleiding te houden. Die hebben we bij Internat N3 evenmin gehad, maar dat ken ik wel een beetje. Hier had ik er wel een willen hebben.

Een bijzondere ontmoeting.

 

dinsdag 6 juni

 

Vandaag komt Marga aan.

Verdere voorbereidingen getroffen voor het bezoek aan Tarasiki: aantekeningen van maandag uitgewerkt en geld gewisseld.

Registratie voor Miriam afgehandeld. Daarna met z’n drietjes naar het openluchtmuseum in Dudutki.

Een heel goede gids: zij vertelt niet zomaar wat, maar begint met vragen te stellen zodat wij nadenken over wat we zien. Zij studeert toerisme en Vladimir nodigt haar uit bij zijn instituut nog wat Engelse lessen te volgen tegen goede korting.

 

woensdag 7 juni

 

Vladimir pikt Luda op niet ver voor de afslag naar Tarasiki. Ze heeft de kinderen bij haar schoonmoeder gebracht die in een dorpje vlak bij Zjodina woont.

Een hartelijke ontvangst door Anna en Vasilij – en als je je in het internat laat zien ook een hartelijk welkom van een groot aantal bewoners.

Het ziet er allemaal erg vertrouwd uit na ruim 10 jaar bezoeken aan Tarasiki. Want dat is één van de dingen die we vieren: 10 jaar werkzaam voor het Dom Internat.

Anna maakt een hoop foto’s. Ze doet dat alle drie dagen dat we het Internat bezoeken.

Daarna ontvangst bij Viktor en onze bespreking waar ook nog wel een paar keertjes teruggekeken wordt naar de afgelopen 10 jaar.

We krijgen het verlanglijstje, dat Marga en ik doornemen om te zien wat er mogelijk is. Alles wat erop staat voor bewoners “persoonlijk”, zoals schoenen en badjassen gaan we kopen. Ook een paar medische zaken schaffen we aan en daarna zien we hoever we komen. Vladimir doet nog een flinke duit in het zakje (2000 BYN = nieuwe WR roebel).

Om de 10 jaar te vieren zullen we na het eten om 4 uur een muzikaal optreden krijgen van Jana en een aantal bewoners, gevolgd door een rondleiding om te zien wat er met onze hulp gedaan is.

We gaan ook in Barysau mijn registratie doen. Dat valt nog niet mee, want de dames van de politie zeggen eerst dat mijn papieren niet in orde zijn: ik had alle verzekeringspapieren bij me moeten hebben want alleen de pas is te weinig. Ik leg uit dat het voor Miriam in Minsk geen probleem was, maar Minsk is Minsk en Barysau is Barysau.  Na een hoop heen en weer gepraat zeggen ze dat ik een WR verzekering moet kopen. Nu, als dat alles is. Het kost een beetje geld en veel tijd om dat te doen, maar daarna weten ze geen bezwaren meer te bedenken en maken ze de zaak rond.

We kopen nog gauw wat spullen van de lijst.

De rondleiding om te zien wat onze hulp teweeg gebracht heeft heb ik niet meegemaakt. Wel het optreden van Jana en haar groep.

Miriam gaat ’s avonds weer mee naar Minsk. Vladimir moet op donderdag de hele dag werken en Miriam komt met Ina en Marga naar Tarasiki.

Luda en ik willen nog even rondlopen en met wat bewoners praten, maar er komen muggen opzetten die zonder aarzelen meteen tot de aanval overgaan. Iedereen zoekt een veilig heenkomen. Luda gaat de douche proberen en ik ga de administratie doen.

 

donderdag 8 juni

Het grootste deel van de donderdag rennen Luda en ik met Vasilij en Anna met haar zus door Barysau rond om onze inkopen te doen. We schudden flink door elkaar in de oude “ambulance”. Je moet er niet aan denken dat je in zo’n ambulance vervoerd zou worden naar het ziekenhuis als je echt iets mankeert. Een gezond mens zou er nog bijna ziek van worden….

We maken nog een feestelijk uitstapje naar de sporen van Napoleon, nou ja, naar de plaatsen waar hij en zijn afgematte leger zich hebben laten zien. Interessant, maar weinig verheffend, al dat gevecht en gedoe.

’s Avonds eten we weer bij de moeder van Anna. Een rijk gedekte tafel waar we met ons tienen omheen zitten terwijl er eten en drinken voor dertig man op staat. De buurman met z’n zoontje Gleb brengen ons in de auto terug naar Tarasiki. Ina neemt Marga en Miriam mee terug naar Minsk. Volgend jaar moet ik een kadootje meenemen voor Gleb.

 

vrijdag 9 juni

 

Eerst naar Zjodina om te kopen wat in Barysau niet te vinden was: voor badjassen voor de dames. Toch nog naar Barysau. Luda en ik kopen van mijn eigen geld een witte schortjas voor Svetlana. De jas blijkt een beetje te klein, maar met het bonnetje gaat ze hem ruilen voor een maatje groter.

Marga en Ina zouden ons om 3 uur oppikken, maar ze zijn nog in Barysau bij Sasha. Daarom komt Vladimir ons ophalen. De schenkingsbrief is al in orde. De spullen die Marga nog voor Svetlana voor de dagbesteding gekocht heeft staan er dus niet op.

En als ik in Minsk kom geen tijd meer voor mij om eerst even te douchen. Gauw omkleden en weg: Miriam en het circus wachten.

 

zaterdag 10 juni

 

Vladimir pikt mij op en samen met Miriam gaan we naar Mir en Njesvizj. Een warme en mooie dag. Toch vind ik het niet erg als ik weer thuis ben. Miriam gaat die avond op stap met haar pen-vriendin Julia.

 

zondag 11 juni

 

Miriam komt naar Minsk en we gaan samen naar de kerk. Tijdens de viering gaat het regenen en als Vladimir komt is het serieuze regen geworden. Daarom gaan we maar niet naar Khatyn. In plaats daarvan naar het museum van geschiedenis en natuur. En ’s avonds naar het ballet: het Zwanenmeer.

 

maandag 12 juni

 

Om half 11 op het kantoor van Vladimir.Miriam en ik gaan naar Nemiga, op zoek naar schoenen. Daarna gaan we apart verder. Wonderlijk dat ik in de eerste 6 jaar dat ik met de schooluitwisseling in Minsk was absoluut niet alleen de straat op mocht. Miriam krijgt wat dat betreft al na 6 dagen meer ruimte dan ik toen na 6 jaar…. Later gaat Miriam Margarita oppikken bij haar school en gaan de twee dames samen op pad.

Om 6 uur komen we allemaal samen in het restaurant aan de Jakub Kolasstraat om mijn verjaardag te vieren. Nou ja, die verjaardag was een smoesje om Margarita, Marina en Vladimir uit te nodigen voor een etentje.

 

dinsdag 13 juni

 

Miriam en ik vliegen terug naar Nederland, weggebracht door Vladimir. Nu breekt voor hem de rust weer aan. Nou ja, dat is betrekkelijk met een instituut als International House te besturen.

Wij hebben een vlotte vlucht en treinrit. Miriam wordt in Den Bosch opgepikt en ik in Eindhoven door Maria.

 

Een voldaan gevoel over het werk dat gedaan is en de vriendschap die versterkt is.